Hoewel de oorlog die Rusland tegen Oekraïne voert een sterke cyberdimensie omvat, lijkt deze geen doorslaggevende rol te spelen in de operaties. Ze vormt nochtans een nieuw schoolvoorbeeld waarmee de EU en de NAVO rekening dienen te houden. Nooit eerder werd cyber op zo’n constante en gesofisticeerde manier als wapen ingezet tijdens conflicten van hoge intensiteit. Hoewel het natuurlijk onmogelijk is om reeds definitieve conclusies te trekken omtrent de rol van cyberoperaties in de Russisch-Oekraïense oorlog, kunnen we desondanks al reflecteren op enkele elementen. Vooreerst blijkt het verdedigen van informatie en communicatiesystemen essentieel om cyberaanvallen af te weren. Ten tweede moeten niet-statelijke actoren (of semi-statelijke actoren) – zoals de ‘Big Five’ en andere techreuzen, maar ook groepen hacktivisten – een steeds grotere rol spelen in conflicten. Op die manier versterken ze hun dominante positie in het cyberlandschap van oorlogen. Tot slot komen de ‘interferenties in de informatieruimte’ nu tot uiting in de vorm van een realtime herconfiguratie van digitale netwerken in de veroverde gebieden.
e-Note 49 downloaden(Alleen beschikbaar in het Frans)
Onderzoekslijnen : Dreigingen, uitdagingen en strategische respons; Europa
