Sinds 2021 en de publicatie van het zesde rapport van de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering (IPCC), is er binnen de EU en de NAVO een groeiend besef over de veiligheidsimplicaties van klimaatverandering. De NAVO bestempelt klimaatverandering zelfs als “an overarching challenge of our time”. Desondanks blijven de uitdagingen op het gebied van mitigatie en aanpassing enorm. Terwijl moderne legers lange tijd het milieu beschouwden als een remmende factor, zien ze klimaatverandering nu steeds meer als een strategische en operationele kwestie. De strategische analyse rond klimaatveiligheid van de meeste Europese legers blijft echter voornamelijk theoretisch en heeft nog niet geleid tot diepgaande veranderingen in defensiebeleid. Op lange termijn zal het nochtans essentieel, en zelfs onvermijdelijk zijn om de menselijke en materiële capaciteiten van de legers aan te passen, niet alleen om de klimaatverandering en de toenemende schaarste aan beschikbare energiebronnen het hoofd te kunnen bieden, maar ook om rekening te houden met de steeds strengere juridische en normatieve gevolgen van milieukwesties. Hoewel de Belgische Defensie een voorvechter is van maatregelen ter bescherming van de biodiversiteit, ondervindt ze toch moeilijkheden – vanwege een gebrek aan voldoende menselijk en financieel kapitaal – om de mitigatiemaatregelen in te voeren waar de federale regering zo op aandringt en die nodig zijn om de doelstellingen van de Europese Green Deal te bereiken. Om opgewassen te zijn tegen de klimaatuitdagingen, moet Defensie ook dringend een allesomvattende aanpassingsstrategie ontwikkelen, waar de EU hoe dan ook binnen enkele maanden om zal vragen.
Veiligheid & Strategie 153 downloaden(Alleen beschikbaar in het Frans)
Onderzoekslijnen: Dreigingen, uitdagingen en strategische respons ; België ; Europa
Bron afbeelding: BE Defence
Veiligheid & Strategie 153
Les armées face aux changements climatiques :
état des lieux et défis à relever
pour la Défense belge